Kunst of kat in een zak? (en hoe je in te dekken)

Handel is gebaseerd op vertrouwen, gebrek aan vertrouwen tussen de partijen kan een uiteindelijke transactie in de weg staan. Toch bestaan er technieken die de partijen toelaten het vertrouwen te herstellen. 

Wat staat er op het spel?

Kunst is een volatiele investering. Hetzelfde kunstwerk kan plots ettelijke miljoenen meer of minder waard zijn louter omwille van wie het gemaakt heeft. De naam van een bepaalde meester kan de waarde van een kunstwerk al gauw vertienvoudigen. Door het grove geld dat ermee gemoeid is, is het kans op vervalsingen ook groot. De de leek, maar ook voor de amateur-kunstliefhebber zal vaak niet het verschil zien tussen echt en namaak.

Ook de verkoper zal niet overvloeien van vertrouwen in het goede woord van de andere partij. Zo weet de verkoper niet of de koper effectief over het vermogen beschikt om het kunstwerk te kopen. De verkoper zal de koper het kunstwerk dan ook pas willen overhandigen wanneer het geld op zijn rekening staat.

Hoe dek je je in?

De eenvoudigste manier is om te werken via een veilinghuis. Veilinghuizen verbinden hun reputatie aan de verkochte stukken. Zij kunnen het zich dan ook niet veroorloven om namaak te verkopen. Dit zal de koper al meer vertrouwen inboezemen. Het veilinghuis zal het kunstwerk ook niet afgeven voordat ze betaald zijn.

Toch is een veilinghuis niet in elk geval de oplossing. Wanneer je een potentiële koper hebt, zal nog eens extra langs het veilinghuis passeren geen optie zijn. Daarbij strijken veilinghuizen ook aardige commissies op die de verkoper dan ook zou mislopen.

In dergelijke gevallen biedt de techniek van de escrow een uitweg. Hier passeert men langs een neutrale derde – de escrow agent – die het kunstwerk of de betaling zal bewaren tot aan alle voorwaarden is voldaan.

Zo kan men bijvoorbeeld overeenkomen dat de escrow agent pas het kunstwerk afgeeft aan de koper wanneer de verkoper het geld heeft ontvangen. In de andere richting kan je dan weer bepalen dat de escrow agent de betaalde som pas vrijgeeft wanneer een expert de authenticiteit van het kunst heeft bevestigd. De partijen waarbij wederzijds vertrouwen ontbreekt kunnen natuurlijk ook de escrow agent als tussenstop gebruiken. In dat geval bewaart de escrow agent bijvoorbeeld het kunstwerk én de som geld totdat een expert de authenticiteit bevestigt. Klopt alles, dan krijgt de koper het kunstwerk en de verkoper het geld. Betaalt de koper niet of is het kunstwerk vals, dan gaat de escrow agent het depositum simpelweg teruggeven.

Let op de kleine lettertjes!

Toch moet de kunstliefhebber opletten! Een veilinghuis kan bijvoorbeeld in zijn algemene voorwaarden opnemen dat ze de echtheid niet garandeert. Als koper kan je dan al gauw zonder verhaal komen te zitten. Ook ben je als koper helemaal niet zeker of er een expert aan te pas is gekomen.

Ook bij de escrow-overeenkomst let je best even op! Wanneer in het koopcontract het woord “escrow” staat, kijk dan goed wie wat in escrow geeft en wie de escrow gaat betalen. In de eigenlijke escrow-overeenkomst moet je op de vrijgavegronden letten. Die zullen bepalen wanneer de escrow agent jouw kunstwerk of jouw geld aan de andere partij geeft. Wanneer de overeenkomst zegt dat een redelijk vermoeden van echtheid genoeg is, is dit niet hetzelfde als zekerheid. Het is dan ook zeer aangeraden om je hier professioneel te laten bijstaan.

Conclusie

Wie geen kat in een artsy zak wil kopen, dekt zich best in voor die alles kwijt is. Een sterk contract is dan ook de basis van alles. Technieken zoals de escrow laten toe om rampen te vermijden, maar een techniek is maar zo goed als de juridische bewoording ervan.

Heb je vragen over kunsthandel of wil je meer weten over de escrow techniek? Aarzel  dan niet om ons te contacteren!